Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ సప్తమస్సర్గః

శ్లో|| స వేశ్మజాలం బలవాన్ దదర్శ
వ్యాసక్త వైఢూర్యసువర్ణజాలమ్|
యథామహత్ప్రావృషి మేఘజాలమ్
విదుత్పినద్ధం సవిహఙ్గజాలమ్||1||

స||బలవాన్ సః హనుమాన్ యథా ప్రావృషి విద్యుత్పినద్ధమ్ మహత్ మేఘజాలం తథా వ్యాసక్త వైఢూర్యసువర్ణజాలం సవిహఙ్గజాలం వేశ్మజాలం దదర్శ ||

The mighty Hanuman saw the group of mansions, having golden lattices encrusted with Vaidhurya. They resembled masses of rain clouds illuminated by streaks of lightnings with flights of birds below.

శ్లో|| నివేశనానాం వివిధాశ్చశాలాః
ప్రధానశఙ్ఖాయుధచాపశాలాః|
మనోహరాశ్చాపిపునర్విశాలాః
దదర్శ వేశ్మాద్రిషు చన్ద్రశాలాః||2||

స||(సః హనుమాన్) ప్రధానశఙ్ఖాయుథచాపశాలాః వివిధాః శాలాః నివేశనానామ్ దదర్శ|పునః వేశ్మాద్రిషు మనోహరాః విశాలాః చన్ద్రశాలాః చ దదర్శ||

There Hanuman saw several places for storing valuable conches, weapons and bows among those mansions, again he saw delightful and spacious terraces open to the skies on top of those houses.

శ్లో|| గృహాణి నానావసురాజితాని
దేవాసురైశ్చాపి సుపూజితాని|
సర్వైశ్చ దోషైః పరివర్జితాని
కపిర్దదర్శ స్వబలార్జితాని||3||

స|| (సః మహా) కపిః (తత్) గృహాణి సర్వైశ్చ దేవాః సురైః చాపి సుపూజితాని స్వబలార్జితాని దోషైః పరివర్జితాని నానావసురాజితాని దదర్శ||

The houses were having different kinds of treasures cherished even by gods. The treasures were without blemishes and were won by Ravana with his own might.

శ్లో|| తాని ప్రయత్నాభిసమాహితాని ||
మయేవ సాక్షాదివ నిర్మితాని|
మహీతలే సర్వ గుణోత్తరాణి
దదర్శ లఙ్కాధిపతేర్గృహాణి||4||

స|| ప్రయత్నాభి సమాహితాని సర్వగుణోత్తరాణి లఙ్కాధిపతేః గృహాణి సాక్షాత్ మయేవ నిర్మితాని భవనాని ఇవ హనుమాన్ దదర్శ||

Built with great care and effort, the excellent mansions of the king of Lanka looked like the mansions built by Maya ( the divine architect) himself.

శ్లో|| తతో దదర్శోచ్ఛ్రితమేఘరూపమ్
మనోహరం కాఞ్చనచారురూపమ్|
రక్షోఽధిప స్యాత్మబలానురూపమ్
గృహోత్తమం హ్యప్రతిరూపరూపమ్||5||

స|| (తత్) రక్షోధిపస్య ఉత్తమమ్ గృహమ్ దదర్శ | (తత్ గృహమ్) మనోహరం కాంచనచారురూపం అప్రతిరూపరూపం రక్షోధిపస్య ఆత్మబలానురూపం అస్తి| తత్ గృహం ఉచ్ఛ్రితమేఘరూపం ఇవ అస్తి||

Hanuman saw the excellent palace of the king of Rakshasas. It was beautiful with the the splendor of gold . It was matchless and worthy of his own might. That palace was appearing like a towering cloud.

శ్లో|| మహీతలే స్వర్గమివ ప్రకీర్ణమ్
శ్రియాజ్వలన్తం బహురత్న కీర్ణమ్|
నానాతరూణాం కుసుమావకీర్ణమ్
గిరేరివాగ్రం రజసావకీర్ణమ్||6||

స|| శ్రియా జ్వలన్తం (తత్ గృహమ్) మహీతలే ప్రకీర్ణమ్ స్వర్గమివ (అస్తి)| నానాతరూణాం కుసుమావకీర్ణం రజసా గిరేః అగ్రం ఇవ (తత్ గృహమ్ అస్తి)||

Glittering with riches that mansion was like heaven scattered on the earth. That mansion looked like a mountain top covered with flowers of all kinds of trees.

శ్లో|| నారీప్రవేకైరివ దీప్యమానమ్
తటిద్భి‍రమ్భోదవ దర్చ్యమానమ్|
హంసప్రవేకైరివ వాహ్యమానమ్
శ్రియాయుతం ఖే సుకృతాం విమానమ్||7||

స|| తత్ సుకృతాం విమానమ్ అర్చమానమ్ నారీప్రవేకైః శ్రియా యుతం (అస్తి)| అమ్భోదవత్ దీప్యమానం తటిద్భిః ఇవ అస్తి| ఖే హంసప్రవైకైః వాహ్యమానమ్ ఇవ అస్తి||

That royal aerial chariot auspicious and worthy of worship was filled with resplendent women. It was like the rain clouds lit with lightning. It was as if drawn by swans in the sky.

శ్లో|| యథా నగాగ్రం బహుధాతుచిత్రమ్
యథా నభశ్చ గ్రహచన్ద్రచిత్రమ్|
దదర్శయుక్తీకృత మేఘచిత్రమ్
విమానరత్నం బహురత్న చిత్రమ్||8||

స|| తత్ విమానరత్నం బహురత్న చిత్రం అస్తి| (తత్ విమానమ్) యథా బహుధాతుచిత్రమ్ నగాగ్రం ఇవ యథా యుక్తీకృత మేఘచిత్రం ఇవ యథా నభశ్చ గ్రహచన్ద్ర చిత్రం ఇవ అస్తి ||

That best of aerial chariots was colorful on account of gems encrusted. It was like a mountain peak which was colorful because of many the minerals embedded in the mountain. It was like a mass of colorful clouds. It was like the sky which was looking colorful with planets and Moon.

శ్లో|| మహీకృతా పర్వతరాజిపూర్ణా
శైలాః కృతా వృక్షవితానపూర్ణా|
వృక్షాః కృతా పుష్పవితానపూర్ణాః
పుష్పం కృతం కేసర పత్ర పూర్ణమ్||9||

స|| యత్ర పర్వత రాజి పూర్ణా మహీ (చిత్రీ) కృతా | యత్ర వృక్ష వితానపూర్ణా శైలాః (చిత్రీ) కృతా | యత్ర వృక్షాః పుష్పవితానపూర్ణా (ఇవ చిత్రీ ) కృతా | యత్ర పుష్పమ్ కేసరపత్రపూర్ణమ్ చిత్రీకృతా | (తత్ విమానం హనుమాన్ దదర్శ) ||

The earth was drawn filled with mountain ranges. The mountains were drawn with canopy of trees, the trees were drawn filled with lovely flowers. The flowers were drawn filled with petals and filaments.

శ్లో|| కృతాని వేశ్మానిచ పాణ్డురాణి
తథా సుపుష్పాణ్యపి పుష్కరాణి|
పునశ్చ పద్మాని స కేసరాణి
ధన్యాని చిత్రాణి తథా వనాని||10||

స|| యస్మిన్ పాండురాణి వేశ్మాని చ (చిత్రీ) కృతాని | తథైవ యస్మిన్ పుష్పాణి సహ పుష్కరాణి (చిత్రీకృతాని)| పునః యస్మిన్ కేసరాణి సః పద్మాని (చిత్రీ కృతాని) | యస్మిన్ ధన్యాని వనాని చిత్రాణి చిత్రీకృతాని (తత్ విమానమ్ దదర్శ)||

The mansions were drawn in white color. The ponds were drawn with flowers. The flowers were drawn again with petals. Paintings of complete gardens were drawn.

శ్లో|| పుష్పాహ్వయం నామ విరాజమానం
రత్నప్రభాభిశ్చ వివర్థ మానమ్|
వేశ్మోత్తమానా మపి చోచ్చమానమ్
మహాకపిస్తత్ర మహావిమానమ్||11||

స|| మహాకపిః తత్ర పుష్పాహ్వయం నామ విరాజమానం మహా విమానం (దదర్శ)| తత్ విమానం రత్న ప్రభాభిః చ వివర్ధమానం | తత్ విమానం వేశ్మోత్తమానాం అపి ఉచ్చ్యమానం అస్తి|

The great Vanara saw a aerial car going by the name of Pushpaka. That aerial car was glowing with the glitter of gems. That aerial was taller than the magnificent mansions.

శ్లో|| కృతాశ్చ వైఢూర్యమయా విహఙ్గాః
రూప్యప్రవాళైశ్చ తథా విహఙ్గాః|
చిత్రాశ్చ నానావసుభిర్భుజఙ్గాః
జాత్యానురూపాస్తురగా శ్శుభాఙ్గాః||12||

స|| వైఢూర్యమానాః విహఙ్గాః కృతాః | తథైవ రూప్యప్రవాళైశ్చ కృతాః విహఙ్గాః | చిత్రాః భుజఙ్గాః నానావసుభిః కృతాః | తురంగాః జాత్యానురూపాః శుభాఙ్గాః అపి కృతాః||

The birds were made of Vaiduryas. Similarly the birds were made of silver and corals. Colorful serpents were made with gems. Well bred horses with auspicious limbs were drawn.

శ్లో|| ప్రవాళజామ్బూనదపుష్పపక్షాః
సలీల మావర్జితజిహ్మపక్షాః|
కామస్య సాక్షాదివ భాన్తి పక్షాః
కృతావిహఙ్గా స్సుముఖాస్సుపక్షాః||13||

స|| విహఙ్గాః సుపక్షాః ప్రవాలజామ్బూనదపుష్పపక్షాః స లీలం ఆవర్జితజిహ్మ పక్షాః కృతాః| సా విహఙ్గాః సాక్షాత్ కామస్య పక్షాః ఇవ బాన్తి||

Birds having beautiful wings, with wings engraved in corals and gold, with artificial wings sportively bent were drawn. The birds (wings) were as if they were wings of the cupid, the god of love.

శ్లో|| నియుజ్యమానాస్తు గజాస్సుహస్తాః
స కేసరాశ్చోత్పలపత్త్రహస్తాః|
బభూవ దేవీ చ కృతా సుహస్తా
లక్ష్మీస్తథా పద్మిని పద్మహస్తా||14||

స|| లక్ష్మీః పద్మినీ పద్మహస్తా సుహస్తా చ సకేసరాశ్చ దేవీ చ కృతా బభూవ| తథా ఉత్పలపత్రహస్తాః నియుజ్యమానాః గజాః అస్తు ||

Goddess Lakshmi in lotus pond having beautiful hands holding lotus in her hands along with filaments was seen. Elephants carrying blue lotuses with their trunks as offerings to the Goddess were seen too.

శ్లో|| ఇతీవ తద్గృహమభిగమ్య శోభనమ్
సవిశ్మయో నగమివ చారు శోభనమ్|
పునశ్చ తత్పరమసుగన్ధి సున్దరమ్
హిమాత్యయే నగమివ చారుకన్దరమ్||15||

స|| హనుమాన్ ఇతీవ శోభనమ్ చారుశోభనమ్ నగమివ తత్ గృహం అభిగమ్య సవిస్మయః భవతి|| (తతః) పునశ్చ తత్ (గృహం) హిమాత్యయే నగమివ పరమసుగన్ధి సున్దరమ్ చారుకన్దరం దదర్శ||

Thus Hanuman reached the auspicious and beautiful palace appearing like a mountain and was wonder struck. Again he saw the palace as a mountain in spring time with beautiful caves filled with wonderful fragrance.

శ్లో|| తతః స తాం కపి రభిపత్య పూజితాం
చరన్ పురీం దశముఖబాహుపాలితామ్ |
అదృశ్యతాం జనకసుతాం సుపూజితామ్
సుదుఃఖితః పతిగుణవేగవర్జితామ్||16||

స|| తతః స కపిః దశముఖబాహుపాలితాం పూజితాం తాం పురీం అభిపత్య చరన్ పతిగుణవేగవర్జితాం సుపూజితాం తాం జనకసుతాం అదృశ్యతాం సుదుఃఖితః బభూవ||

Then that Hanuman having reached and going about that city ruled by the ten headed king in search of Sita was deeply grieved not being able to see the venerable daughter of Janaka.

శ్లో|| తతస్తదా బహువిధభావితాత్మనః
కృతాత్మనో జనకసుతాం సువర్త్మనః|
అపశ్యతోఽభవ దతిదుఃఖితం మనః
సుచక్షుషః ప్రవిచరతో మహాత్మనః||17||

స|| తతః జనకసుతాం అపశ్యతః బహువిధభావితాత్మనః కృతాత్మనః సుచక్షుషః సువర్త్మనః మహాత్మన: మనః అతిదుఃఖితం అభవత్ ||

Then being unable to see Sita with many thoughts on his mind the accomplished Hanuman who always follows right path became very agitated.

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే సప్తమస్సర్గః||

Thus ends the seventh sarga of Sundarakanda in Ramayana, the first ever poem of mankind composed by Maharshi Valmiki.
|| ఓమ్ తత్ సత్||